کتاب «شعاعی از نیر اعظم»

رهیافتی به منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره رسول الله حضرت محمد مصطفی صلوات‌الله علیه و آله و سلّم

انتشارات سروش

421 صفحه

در سال 1385 که از سوی رهبر انقلاب، سال پیامبر اعظم(ص) نام‌گذاری شد، تلاش‌های علمی و عملی بسیاری در راستای شناسایی ابعاد گوناگون شخصیت، سیره، آموزه‌ها و درس‌های پیامبر گرامی اسلام در ایران و جهان اسلام صورت گرفت. از جمله این تلاش‌ها در عرصه علمی، تألیف کتاب‌هایی درباره پیامبر اکرم(ص) بود که هرکدام به سهم خود، تبیین کننده سیمای آن خورشید یگانه بوده‌اند؛ گرچه همگی در آیینگی و بازتاباندن نور آن، یکسان نیستند.

شاید نمونه‌ای از بهترین کتاب‌هایی که در این سال منتشر شد، گردآوری علمی و محققانه سخنان رهبر انقلاب درباره پیامبر اکرم(ص) باشد که توسط گروهی از پژوهشگران حوزه علمیه قم تهیه و تدوین شده است. در این کتاب می‌توان طیف گسترده‌ای از داده‌ها و تحلیل‌های ارزشمند را یافت که به‌گونه‌ای منظم و منطقی سامان یافته‌اند و به مسایلی چون ویژگی‌های رسول اعظم و عصر بعثت، ماجرا و حقیقت بعثت نبی مکرم اسلام، روی‌دادنگاری دوران پیامبری حضرت ختمی مرتبت و پایه‌گذاری تمدن اسلامی، نقش اهل بیت در نهضت نبوی و وظایف مسمانان نسبت به پیامبر و آموزه‌های او، پرداخته‌اند؛ گستردگی اطلاعات کتاب تا اندازه‌ای است که می‌توان گفت سرفصل‌ها و اشاره‌هایی ارزشمند درباره هرچه که انسان معاصر بخواهد درباره پیامبر گرامی اسلام بداند، در آن یافت می‌شود.  ادامه مطلب...

بسم الله الرحمن الرحیم

اشاره: * کتاب سیرى در سیره نبوى، مجموعه‏اى از نوشته‏ها و گفته‏هاى استاد شهید مرتضى مطهرى است که از دو مقاله، تحت عنوان‏هاى «دعوت‏هاى سه بُعدى» و «موج اسلامى» و هشت سخنرانى در مسجد جامع بازار تهران، تحت عنوان «سیره نبوى» و یک سخنرانى در حسینیه ارشاد و ترجمه صد سخن از رسول اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم ، تشکیل یافته و انتشارات صدرا، سال 1380 ش . چاپ بیست و سوم آن را در 305 صفحه منتشر کرده است.

نظر به اهمیت و ارزش بالاى این اثر، اقدام به تلخیص آن شد. مطالب براساس نظم و ترتیب کتاب آمده است.

سیرى در سیره نبوى

1. دعوت‏هاى سه بُعدى که هم سطح بسیار وسیعى را اشغال کرده و هم قرن‏هاى متمادى در کمال اقتدار، حکومت کرده و هم تا اعماق روح بشر ریشه دوانیده؛ مخصوص سلسله پیامبران الهى است. به این جهت، پیامبران آسمانى، مستقیم یا غیر مستقیم آفریننده اصلى تاریخ هستند.

2. خداى حکیم، جهان را مسخّر انسان و انسان را مسخّر نیروى ایمان و پیامبران را سلسله جنبان این نیرو قرار داده است.

3. برنارد شاو چرا مى‏گوید: «چنین پیش بینى مى‏کنم و از هم اکنون آثار آن پدیدار شده است که ایمان محمد صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم مورد قبول اروپاى فردا خواهد بود و به عقیده من، اگر مردى چون او صاحب اختیار دنیاى جدید شود، طورى در حلّ مشکلات دنیا توفیق خواهد یافت که صلح و سعادت و آرزوى بشر تأمین خواهد شد.»؟

زیرا او احساس مى‏کند که علاوه بر لزوم تفسیرى روحانى از جهان و لزوم آزادى روحانى افراد؛ اصولى اساسى داراى تأثیر جهانى لازم است تا تکامل اجتماع بشرى را بر مبناى روحانى توجیه کند و به قول اقبال لاهورى: «مبتنى بر وحیى باشد که از درونى‏ترین ژرفناى زندگى بیان شود و به ظاهرى بودن صورت آن، رنگ باطنى دهد.»

4. زنده‏ترین امواج اجتماعى، امواج و جنبش‏هاى دینى است. پیوند این امواج و این نهضت‏ها با جوهر حیات و فطرت زندگى، از هر چیز دیگر اصیل‏تر است. در تاریخ اسلام، آن روز که حضرت محمد صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم از کوه حرا پایین آمد و فریاد برآورد که: «قولوا لا اله الاّ اللّه تفلحوا»! این موج شروع شد و برخلاف هزاران موج پردبدبه، در پس دیوارهاى مکه و مدینه محبوس نماند و در کمتر از نیم قرن سراسر جهان متمدن آن روز را فرا گرفت و در طول چهارده قرن گذشته، روز به روز بر وسعت و قدرت آن افزوده شد.

5. یکى از منابع شناخت از نظر اسلام، سیره معصومین علیهم‏السلام است. اهل‏بیت علیهم‏السلام با آن که از نظر کمالات روحى از فرشته و جبرئیل امین هم بالاترند اما با این حال، تمام مشخصات بشرى را دارند و به این جهت مى‏توانند پیشوا و اسوه باشند.

6 . سیره نبوى عبارت است از روش و سبک خاصّى که رسول اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم در اعمال و رفتار خود براى رسیدن به اهداف و مقاصدش به کار مى‏گرفت. مثلاً مى‏دانیم که رسول اللّه صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم مردم را به اسلام دعوت مى‏کرد؛ سیره تبلیغى پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم عبارت از بیان روش ایشان در دعوت است.

7. آیا انسان مى‏تواند سیره یا منطق عملىِ ثابت داشته باشد؟ برخى مانند مارکسیست‏ها مى‏گویند: نه، زیرا فکر و رفتار انسان تابع موقعیت اقتصادى اوست و بنابراین هیچ کس نمى‏تواند در کاخ و کوخ یکسان بیاندیشد.

علىّ الوردى ـ نویسنده عراقى ـ مى‏گوید که: «زندگى على علیه‏السلام نظریه مارکس را نقض کرد»، باید افزود که قبل از على علیه‏السلام ، زندگى رسول اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم نظریه مارکس را نقض کرد؛ چون سیره پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم در هنگام محاصره اقتصادى در شعب ابى‏طالب علیه‏السلام و در دوران حکومت در مدینه، تفاوتى نکرد. و نیز بعد از معصومین علیهم‏السلام سیره کسانى چون سلمان و ابوذر و... نیز نظریه مارکس را باطل کرد.  ادامه مطلب...

بسم الله الرّحمن الرّحیم

درس نوزدهم: نگاهى به زندگى حضرت محمّد صلى الله علیه و آله‏

نوشته محمّد خردمند

حضرت ابوالقاسم محمد مصطفى صلى الله علیه و آله فرزند عبداللَّه بن عبدالمطلب، در سال 570 میلادى (چهل سال قبل از بعثت و 53 سال قبل از هجرت) در مکه از مادرش آمنه زاده شد.

عصرى که رسول خدا صلى الله علیه و آله در آن به دنیا آمد، دورانى تاریک و به تعبیر قرآن کریم دوران «جاهلیّت» بود؛ زیرا بجاى پرستش خداى یگانه، بت‏هاى سنگى و چوبى را مى‏پرستیدند؛ برخى از آنان دختران را زنده به گور مى‏کردند. به ضعیفان ظلم و ستم روا مى‏داشتند و از هیچ ناروایى رویگردان نبودند و به بیان قرآن کریم در «ضَلال مبین» بودند.

مردمان آن عصر، انسانهایى امّى و درس ناخوانده و مکتب ندیده بودند که بجز افراد انگشت شمار قدرت خواندن ونوشتن را نداشتند.

همراه و همزمان با ولادت حضرت محمد صلى الله علیه و آله حوادث عجیب و شگفت‏آورى رخ داد و جهان را متوجه امرى عظیم کرد؛ از جمله کاخ رفیع وبزرگ انوشیروان- پادشاه ساسانى- لرزید و 14 کنگره آن فرو ریخت «1» و آتشکده فارس، که آتش آن سالها روشن‏

__________________________________________________

 (1) بحار، ج 5، ص 257

                        ره توشه حج (2جلدى)، ج‏1، ص: 203

بود، ناگهان خاموش شد ودریاچه ساوه‏خشکید. «1» و بتهاى مکه واژگون شد. و رسول‏اللَّه صلى الله علیه و آله در زمان تولّد، این جمله‏ها را گفت: «اللَّه اکبرُ، الحمدُ للَّه‏کثیراً وَ سبحانَ اللَّهِ بُکْرَةً وَ أصِیلًا». «2»  ادامه مطلب...